Ben Mengü Demir, yüksek bilgisayar mühendisi ve deniz ulaştırma işletme doktora öğrencisiyim.

Geçtigimiz 24 Ekim’de, Londra’daki Christies’nin düzenledigi mezatta Türk Müzigi’nin 1435’te ölen çok önemli ismi Abdülkadir Meragî’nin elyazisi ile kaleme alip Fatih Sultan Mehmed’in babasi Ikinci Murad’a ithaf ettigi “Makasidü’l-Elhan” isimli kitabi, 252 bin sterline (10 milyon 900 bin lira) satildi. Eser, aliciya komisyon ve vergilerle beraber 317 bin 520 sterline (13 milyon 750 bin lira) mâloldu. Isin tuhaf tarafi, bu satisin Makasidü’l-Elhan’in 40 sene ara ile ikinci satisi olmasi idi! Ayni eser 15 Nisan 1985’te yine Londra’da ama Sotheby’nin müzayedesinde sadece 11 bin sterline, yani son fiyatinin yaklasik otuzda birine satilmisti! Eseri yazan Abdülkadir Meragî’i bilmeyebilirsiniz, önce onun kim oldugunu yazayim: Türk Müzigi’nin en önemli bestecilerinden ve nazariyatçilarindan idi, 1352’de Iran Azerbaycani’nin Meraga kasabasinda dogmus, delikanlilik senelerinden itibaren musikide, hatta ve dinî ilimlerde üstad olarak taninmisti. Ilk önce Celâyir hükümdarlarinin hizmetine giren Meragî daha sonra uzun seneler Timur ile oglu Sahruh’un saraylarinda basmüzisyen olarak bulundu, besteciliginin yanisira müzik teorisi ile ilgili eserler de kaleme aldi ve hayata 1435’de Herat’ta bir veba salgininda veda etti.

Londra’daki müzayedede 317 bin 520 sterline satilan Makasidü’l-Elhan, 20. yüzyilin basinda musiki âlimi Rauf Yekta Bey tarafindan Istanbul’da bulunarak satin alinmis ve kitap Rauf Yekta’nin 1935’de vefatindan sonra kütüphanesindeki çogu tek nüsha olan diger yazmalarla beraber vârislerine intikal etmisti. Ama bu yazmalardan biri, Makasidü’l-Elhan, Rauf Yekta’nin vefatindan tam yarim asir sonra, 1985’te Londra’da müzayede ile satilmis ve elyazmasini Besir Muhammed adindaki bir antikaci, ismi açiklanmayan bir kolleksiyoncu için almisti Hazreti Muhammed’in hayatini minyatürlerle anlatan “Siyer-i Nebî” isimli eserin bir sayfasinin da yeraldigi müzayedede Makasidü’l-Elhân’in da arttirmaya konacagini haber alinca Londra’daki ahbaplarimdan mezati takip etmeleri ricasinda bulunmus, satisin ayrintilarini ögrendikten sonra, Sotheby’nin müzayedesini o zaman çalistigim Milliyet Gazetesi’nde yazmistim ve “Türkiye’den kaçirildi, Londra’da satildi” basligi ile çikan haberim, bu konu hakkinda Türk basininda çikan tek yazi olmustu.

Kitabi, Besir Muhammed adindaki antikaci, ismi açiklanmayan kolleksiyoncu bir müsterisi için satin almisti... Makasidü’l-Elhan’in otuz sene sonra kim tarafindan satildigini ve 317 bin 520 sterlin ödeyerek alan yeni sahibinin kim oldugunu da bilmiyoruz. Ama, eserin Türkiye’den gitmeden önceki senelerde mikrofilminin elde edilmis olmasi ve mikrofilmin bir kopyasinin da bende bulunmasi, Abdülkadir Meragî’nin elyazisi ile tek nüsha olan kitabinin aslini artik bir daha göremeyecek olmamizin üzüntüsünü hafifletiyor... Iki ay önce yapilan satisi aradan bu kadar zaman geçtikten sonra yazmis olmamin sebebini merak edebilirsiniz, söyleyeyim: Eserin ilk satisi hakkinda yazdigim yazinin kupürünü burada yayinlamak maksadiyla arayip bulmam iki ayimi aldigi için...